Stany lękowe u seniorów

Stany lękowe (zaburzenia lękowe) to grupa chorób psychicznych, które charakteryzują się nadmiernym i niekontrolowanym uczuciem lęku, obawy lub niepokoju. Te zaburzenia mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie i jakość życia osób starszych, które się z nimi zmagają oraz ich najbliższych i opiekunów. Żeby lepiej wspierać swoich podopiecznych warto poznać bliżej problem występowania stanów lękowych u seniorów.

Rodzaje stanów lękowych dotykające seniorów

Istnieje kilka rodzajów zaburzeń lękowych, z których najczęstsze to:

Zespół lęku uogólnionego (GAD): 

Osoby z GAD doświadczają nadmiernego niepokoju i zmartwień na temat wielu różnych życiowych sytuacji, nawet jeśli nie ma ku temu wyraźnych powodów. Zazwyczaj jest to trudne do kontrolowania i utrzymuje się przez długi okres. Zespół lęku uogólnionego potocznie nazywany jest lękiem wolnopłynącym, ponieważ w tym zaburzeniu lęk jest stały i niezależny od okoliczności.

Fobia społeczna (lęk społeczny): 

Choroba charakteryzująca się silnym lękiem przed sytuacjami społecznymi, w których osoba może być oceniana przez innych. Osoby z fobią społeczną mogą unikać interakcji społecznych, co znacząco wpływa na ich życie zawodowe i osobiste.

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD):

Osoby z OCD doświadczają obsesyjnych myśli i obaw, które prowadzą do wykonywania powtarzalnych rytuałów lub działań w celu złagodzenia lęku (np. przymus weryfikacji sprawia, że osoby chore sprawdzają wszystkie urządzenia elektryczne przed wyjściem z domu). To może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie.

Zaburzenie stresu pourazowego (PTSD): 

Po doświadczeniu traumatycznego zdarzenia, niektórzy ludzie rozwijają PTSD. Objawy obejmują nawracające wspomnienia, koszmary senne, hiperalertyzm i unikanie sytuacji związanych z traumatycznym wydarzeniem. PTSD może wywołać problemy z koncentracją oraz snem.

Zespół lęku napadowego: 

Ataki paniki są intensywnymi okresami intensywnego lęku, które występują nagle i mogą im towarzyszyć fizyczne objawy, takie jak przyspieszone bicie serca, duszności, drżenie i uczucie utraty kontroli. Osoby, które doświadczyły ataku paniki często mówią, że czują się jakby przebiegły maraton bez przygotowania. 

Proces leczenia i zdrowienia

Leczenie zaburzeń lękowych może obejmować psychoterapię, terapię farmakologiczną lub ich kombinację. Ważne jest również wsparcie społeczne i zrozumienie ze strony rodziny i przyjaciół. W niektórych przypadkach, zmiany stylu życia, takie jak regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiednie techniki relaksacyjne, mogą również pomóc w zarządzaniu objawami.

Choroby na tle lękowym u seniorów

Stany lękowe u osób starszych to istotny aspekt zdrowia psychicznego, który może znacząco wpływać na ich jakość życia, a także na ludzi wokół. Istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do występowania stanów lękowych u seniorów, w tym zmiany fizyczne, utrata bliskich, problemy zdrowotne, izolacja społeczna, czy też niepewność finansowa.

Poniżej przedstawiamy kilka istotnych aspektów dotyczących stanów lękowych u seniorów:

Zmiany fizyczne

Starzenie się organizmu wiąże się z różnego rodzaju zmianami fizycznymi, takimi jak osłabienie siły mięśniowej, problemy z równowagą, czy też schorzenia zdrowotne. Te zmiany mogą prowadzić do lęku przed utratą niezależności i obaw związanych z pogorszeniem zdrowia.

Utrata bliskich

Straty życiowe, takie jak śmierć partnera życiowego, przyjaciół czy członków rodziny, mogą być bardzo trudne do przeżycia. Seniorzy często doświadczają uczucia samotności i tęsknoty, co może prowadzić do stanów lękowych.

Problemy zdrowotne

Choroby przewlekłe, bóle chroniczne, a także obawy związane z możliwością wystąpienia poważniejszych schorzeń, mogą generować uczucie niepokoju i lęku u osób starszych.

Izolacja społeczna

Brak aktywności społecznej i kontaktów z innymi ludźmi może prowadzić do poczucia osamotnienia i zwiększać ryzyko wystąpienia stanów lękowych. Regularne interakcje społeczne są istotne dla zdrowia psychicznego.

Niepewność finansowa

W przypadku seniorów, niepewność finansowa, zwłaszcza jeśli są na emeryturze, może powodować dużą niepewność co do przyszłości. Obawy związane z dostępem do środków finansowych mogą generować lęk.

Problemy związane z adaptacją do zmian

Starzenie się często wiąże się z koniecznością dostosowania się do wielu zmian, takich jak przenosiny do domu opieki, utrata zdolności do prowadzenia samochodu czy konieczność korzystania z pomocy innych osób. Adaptacja do tych zmian może być trudna i generować lęk.

Zrozumienie tych czynników oraz promowanie wsparcia psychologicznego, aktywności społecznej, zdrowego stylu życia i regularnych kontroli zdrowia może pomóc w zarządzaniu stanami lękowymi u seniorów oraz poprawie ich jakości życia.

Co zrobić jeśli osoba pod moją opieką doświadcza niekontrolowanego uczucia lęku?

Jeśli osoba pod Twoją opieką doświadcza niekontrolowanego uczucia lęku, istnieje kilka kroków, które możesz podjąć, aby jej pomóc. Pamiętaj, że każda sytuacja jest inna, więc dostosuj podejście do konkretnych potrzeb danej osoby. Oto kilka ogólnych sugestii:

Zachowaj spokój

Bądź spokojny i pokaż to swoją mową ciała, czy sposobem mówienia. Osoba, która doświadcza lęku może łatwiej odzyskać kontrolę, jeśli widzi, że Ty pozostajesz spokojny.

Zadaj pytanie, ale pozostaw przestrzeń

Spróbuj zrozumieć, co może wywoływać uczucie lęku. Czy jest jakiś określony powód, sytuacja lub myśl? Unikaj pytań zbyt nachalnych, ale pokaż zainteresowanie i gotowość do zrozumienia ich uczuć. Pamiętaj, że czasami po prostu bycie obok jest wystarczającą pomocą.

 Zaoferuj wsparcie emocjonalne

Daj do zrozumienia, że jesteś tam dla nich. Słuchaj uważnie, akceptuj ich uczucia i nie oceniaj. Czasami samo wyrażenie emocji może pomóc w ich złagodzeniu. Nie musisz rozumieć tego, co przeżywa druga osoba. Wsłuchaj się w to co mówi i okaż empatię wobec tego, co się w nich dzieje.

Zaproponuj techniki relaksacyjne

Naucz się podstawowych technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie, medytacja czy proste ćwiczenia rozluźniające. To może pomóc w obniżeniu poziomu stresu u Ciebie i potrzebujących osób. Sprawdź relaksację Jacobson’a, dzięki niej możesz przypomnieć sobie, że jesteś tu i teraz i świadomie poczuć swoje ciało.

Zadbaj o spokojną atmosferę

Upewnij się, że otoczenie jest spokojne i bezpieczne. Czasami zmiana miejsca lub zastosowanie technik uspokajających, jak delikatna muzyka czy świece, może pomóc w złagodzeniu uczucia lęku.

Zachęcaj do profesjonalnej pomocy

Jeśli uczucie lęku jest poważne lub utrzymuje się przez dłuższy czas, sugeruj skonsultowanie się z profesjonalistą, takim jak psychiatra, psycholog czy psychoterapeuta. Mogą oni pomóc w zidentyfikowaniu przyczyn i opracowaniu skutecznych strategii radzenia sobie z lękiem.

Monitoruj sytuację

Obserwuj, czy sytuacja się poprawia lub pogarsza. Jeśli lęk utrzymuje się lub nasila, warto skonsultować problem z rodziną podopiecznego .

Zdrowie psychiczne jest równie ważne, co fizyczne

Nie ignoruj znaków pogorszenia zdrowia psychicznego. Jeśli dostrzegasz zmiany w zachowaniu swojego podopiecznego, monitoruj sytuację, żeby zareagować w porę. Choć czasy się już zmieniły, wielu osobom nadal ciężko podjąć decyzję o wizycie u psychiatry. Łatwiej jest pójść do dentysty kiedy boli ząb, do okulisty, kiedy nie mogą przeczytać ulubionego artykułu w gazecie, ale ominą gabinet psychiatry, gdy zaboli ich dusza.

Zdrowie psychiczne ma ogromny wpływ na nasze codzienne funkcjonowanie, dlatego nie ignoruj, a reaguj.

Zobacz więcej wpisów na naszym blogu

Nauka języka niemieckiego dla opiekunów osób starszych